Entrevistes de la Justa
Cada dia, en el Programa La Justa tractem els temes d'actualitat del Municipi en format entrevista.
Subscriu-te al podcast
Lila Lorenzo, educadora - 26/10/2022
A prop del dia de Tots Sants, també celebrat com el dia dels morts en països com Mèxic, la Lila Lorenzo parla del dol, la pèrdua de persones estimades i de quina manera ho podem celebrar per connectar amb aquestes emocions?
... Ens apropem a dates com el 1 de novembre, 8 de novembre, també el 2 depèn de quins punts del planeta també se celebra. Són ra, et podríem dir, la memòria dels morts, d'aquelles persones que ja no hi són aquí, entre nosaltres. I avui, precisament, la Lila Lorenza, educadora i dinamitzadora del somriure que, de ben segur, ja us comença a sonar, perquè passa assiduament, perquè per l'ajusta ens en vol parlar d'aquesta pèrdua, les persones estimades, per enfocar aquests dies que venen ara, pròximament, sobretot el 1 de novembre, així que la saludem, Lila, bons dies. Hola, buenos días. ¿Qué tal estáis? Buenos días, Lila. Pues, mira, siempre que te escuchemos ya, ya nos entra, ya no sale la sonrisa, así que muy bien. Bueno, aquí atope a vivirla, que no hay otra. Exacto, yo entraba un poco comentando este tema de, pues, un poco no, la pérdida de personas queridas, para recordar un poco, pues, este día que vendrá la semana que vienen, entre el 31 de octubre, el 1 de noviembre, sobretot el 1 de noviembre, se celebra aquí, hay mucha gente que acude a los cementerios, para quizás honrar un poco la memoria de esas personas, que ya no están con nosotros y creo que un poco era por este camino, por el que querías hablar hoy. Sí, sí, es un tema que me apasiona. Además, lo he investigado muchísimo. Y, bueno, pues, la vida también me ha puesto en ese tipo de situación, de perder a seres muy próximos y queridos. En poco tiempo, en el tiempo de la pandemia, perdítes personas queridísimas muy cercanas a mí. Y dije, pues, venga, este es el momento. Lila, no te escapas, aquí vamos, la muerte. Está claro que es un hecho tan enorme, ¿verdad? Que no es posible pasarlo por alto, ¿verdad? Aunque nosotros intentamos no pensar en ella a lo largo de la vida, no porque no valga la pena pensar en ella, sino porque la idea misma a veces nos aterra, nos da muchísimo miedo. Y bueno, pues, no hay otra. Yo digo, pues, es que lo único cierto es que nos va a pasar. Sí, bueno, pocos de más no sabemos. Pero puede ser un poco aterrador pensarlo, ¿no? Aterrador puede dar un poco de respeto, ¿no? Pensar en el momento en que nos tenga que pasar individualmente a cada uno. Claro, sí, sí, es algo que le tenemos, ¿no? No todo el mundo, ni la misma intensidad. Sobretot cuando atraviesas situaciones de seres cercanos que se van, que ponen a prueba y dices, ay, madre mía. A mí me invito a vivir más, ¿no? Dibir, bueno, pues, venga, mientras me llegue la muerte, que espero, deseo, y de claro, que me pille bailando y gozando, y no allí, en medio muerta, prefiero que me pille gozando, ¿no? Que no me pida en un, no sé, cada uno como... Yo creo que es bueno hablar de la muerte y prepararnos para morir. Sí, pero de qué manera se puede preparar uno para pensar en el día en que se vaya, que tampoco no lo sabemos, la vida de muchas vueltas, ¿no? Y no lo sabemos. Es muy cierta, pero fíjate que yo no soy tu, yo estoy embarazada, y preparamos el parto, madre mía, ¿cómo lo preparamos? Y más hoy en día, ¿no? Que tenemos de todo, que sea el cursito, que sí... como nacerá, que sí lo quiero natural, que sí lo quiero en un hospital, que sí quiero que me pongan epidurales, sino que me cogeras, bueno, todo tipo de programas, ¿verdad?, y de atención. Entonces, yo me estoy preparándome cada día para morir, cada día. Sí, de verdad. Fíjate que atravesamos momentos durante el día que son como una muerte, y uno de ellos... Ui, a ver, cómo, a ver, explícames esto. Mira, això és molt sorprendent, però és també la meva experiència, que la mort no és més que abandonar el cor, ¿verdad?, punto, sí? Y esto lo hacemos cuando soñamos. Dejamos el cuerpo durante la noche y yo pienso que debe ser lo mismo la muerte. Y me da una tranquilidad, pensaré eso. Claro, pero nuestro subconsciente sigue estando despierto en ese momento, es decir, no desconectamos del todo, ¿no? Bueno, es que cuando tú soñas no estás en tu cuerpo, estás por ahí, que sí, hasta te lo crees. Sí, sí, sí. Me vamos a mirar hoy, qué pesadilla. Pues mira, yo tengo esta forma de vivirlo, ¿sí?, y espero inspirar a la gente, porque tenemos mucho miedo a la muerte y también a la vida. Pues si es que hay que vivirla, ya no llegará la muerte, ¿no?, para que preocuparnos. Lo que sí, lo que sí que nos puede ayudar, es la meditación. Sí, a mi la meditación es lo que más me ha dado apoyo, porque yo era, bueno, a terror le tenía la muerte. Digo, no sé cuándo llegue y qué me pasará y dónde iré y qué haré, ¿verdad? Pues gracias a estas experiencias que he atravesado con mis familiares, pues me doy cuenta que a mí la meditación me ha ayudado a perder ese miedo y tenemos esta capacidad en nuestro alcance. O sea, es simplemente descansar y relajarte y punto. ¿Y cómo te ayuda la meditación, este aspecto, a conectar con aspectos como la muerte? Pues me ayuda porque la meditación entra en espacios en los que la mente ya no está, muchos momentos ya no está, y tú conectas con esa relajación, con esa paz y esa tranquilidad de desaparecer. Seguro que a ti ha pasado, Mireia, que desapareces durante el día en muchos momentos, desapareces, me refiero, que yo que sea, estás con una amiga hablando y digo, qué intensidad, qué bien histórica uso y estás tan relajada o tan en una sensación tan agradable, pues que yo pienso que les rasgo así. Digo yo, aquí, mi científica de mi mundo interior y de mis experiencias, yo quiero dar mucha tranquilidad, que no debemos tenerle miedo a la muerte, sino más bien, vivir la vida, vivirla, vivirla tot, que me parece que tenemos la obligación de sacar el máximo provecho del tiempo que pasemos con este cuerpo, este como esté, y disfrutar, y vivirla con totalidad a la vida, ya llegará la muerte, ya llegará, y de hecho, cuando llega, madre mía, sobre todo, pues no, nos ponemos muy tristes cuando un ser querido se va. Clar, home, i tant, i tant, i tant, i tant, al final és una despedida, és a dir, adiós a algú, perquè no lo vamos a tenir de la misma forma, puede seguir con nosotros de otras muchas maneras, ¿no? Sí, eso dicen, yo me lo creo, yo me lo creo, porque tenía experiencias de esas, y me da mucha tranquilidad saber que nos volvemos encontrar y que esto no acaba aquí, me da mucha tranquilidad. Y yo siento que sí que es normal llorar una pérdida de un ser querido, porque es natural, pero deberíamos recordar que el dolor se debe a nuestra sensación de pérdida y no tiene nada que ver con el estado de esa persona que se ha ido, que se ha ido al otro lado. Seguro que esa persona estaba en otro espacio y que deberíamos tener más empatía hacia los que se van, de honrarlos, de, no sé, de enviarles amor, enviarles sentimientos de bienestar para que allí onde estén, pues que estén bien. Y yo creo que es un buen momento, el 31 o el 1 de noviembre, así lo vivo yo, poner en la velita, tener las fotos de mis seres queridos, y, bueno, honrarles, hacer algún homenaje especial, comer el suelo, pues, brindar. Estos rituales ajudan, creus que, de alguna forma, per exemple, ara me viene la cabeza México, que es uno de los países del mundo donde más se celebra, más tradición tiene, más rituales también celebran, y creo que es de las culturas que más cercas están conectar realmente con la muerte en cuanto a, pues, lo que comentas, conectar, pues, de una forma sana, ¿no? Sí, sí, sí, sí, sí, sí que conozco la tradición mexicana y también la he practicado, no obstante, está bien, ¿no? Es bonita, y yo le añado la meditación, le añado, pues, ese espacio en el que puedo serenarme, calmarme, y desde ese espacio, desde mi corazón, va, tio, y lleno de energía, pues, dedicarle algo especial, quizás, yo no sé, cada ser humano tiene un talento, pues, si eres bueno cantando, pues, le cantas una canción, no eres bueno dibujando, o yo le hago un dibujito, o si eres cristiano, le quieres hacer una oración, algo muy... yo tenía que más que un ritual que parece como así, muy sagrado, le haría un homenaje en mi manera, ¿sabes? Pues, oi, ella le encantaba a los espaguetis con salmón, pues, oi, el espaguetis con salmón, y va por ti, y te tengo mi corazón, y seguro que nos volvemos a... nos volveremos a encontrar, o espero, y no, pues, bueno, tener esta actitud, a mí me ayuda, no te digo que sea la verdadera, yo te digo la que yo practico, y la que me ayuda a estar en paz, y, bueno, practicar también el perdón, porque, muy a menudo, se han ido de repente, hemos tenido tiempo de acompañarles, o de, sobre todo, en la pandemia, no sé si les ha pasado como a mí, que te dicen, te ha ido y no lo puedes ni ver, y te dicen, bueno, levanta la caja que quiero, es el, ¿no? Ha sido muy, muy duro, muy deshaciante, y creo que, pues, tenemos que practicar el perdón, ¿no? Para no sentirnos tan culpables, o heridos, o enfadados, o aún implicados, ¿no?, con ese estrés, y decirle, bueno, pues, gracias por todo lo que aprendí contigo. A mí, sabes qué pasa, que como se fueron de repente, me ayudó a hacerles cartitas a cada uno. Tambien puede ayudar, ¿no? Sí, dicen que también escribir es muy terapéctico también, ¿no?, para uno mismo, y también pues para digir unas palabras a esa persona, ¿no?, aunque no esté. Es tan bonito, es tan especial, ¿no?, le dedicas un escrito, le das las gracias, también le pides perdón por si lo has ofendido, o aquello que se quedó ahí, ¿no?, que no tuviste tiempo de completar con esa persona, pues no sé, pues me dolió aquello que me hiciste, lo escribes, ¿no?, y luego algo bonito, algo... ¡Guau! ¿Cuántos momentos buenos pasamos o gracias por...? Si es un papá o una mamá, yo acostumbro a decir, gracias por la vida que me llegó a través de ti. Bueno, hay tantas formas de decidir a alguien, sino se dio la oportunidad de completar con esa persona. Claro, para ir terminando, Lila, hay una película que creo que representa mucho todo esto desde el mundo de Disney, y Pixar, que es Coco, no sé si las viste o te suena la película, sí, ¿no? Me encanta, hay más, hay más de una. Esta ayuda, que es muy bonita, de hecho, no sé si eres muy apropiada para niños pequeños, es más bien para adultos. Luego hay otra más reciente que se llama Soul, Soul, Alma, que también es de Pixar. Del saxofonista, ¿no?, del personaje que... ¿La he visto? Sí, sí, también la he visto. Muy buena. Y luego hay otra que nos hace también romper los esquemas de cómo vivimos los adultos, la muerte. Es nuestro último verano en Escocia. Excelente. Esta creo que no la he visto, pero me la apunto. Excelente. Se la recomiendo, es una película que a mí... Bueno... No voy a hacer spoiler. Es un... bueno, no tienes que ver, es una película que... ¿Cómo trata la muerte? La puntamos, la puntamos. Sí, está muy recomendable. La puntamos. Lo mismo en la web tengo más. Las podéis mirar en la alegríadevivir.com. Eso es. Hay una opción que pone películas recomendables de ahí de todo tipo, y sobre todo las de la muerte. Perfecto, Lila. Hablando de esta película de Coco, vamos a escuchar una canción que es de la banda sonora. Se llama Recuérdame. Es muy bonito, ¿no? Remember me. Es muy bonito. Nos vamos con esta canción, así que, Lila, de nuevo muchas gracias por estar aquí con nosotros y acercarnos la muerte de una forma un poco más dulce. Que tengas un buen puente también y un feliz día también de los difuntos para honrar a esas personas que no estaban... Y hasta aproximadamente que nos veamos aquí en el programa también. ¡Qué bien! Muchísimas gracias y muchas bendiciones. Sobre todo para los que lo pasan tan mal con este tema. Yo le envío un abrazo de corazón. Eso es. Un abrazo, Lila. Ya está pronto. ¡Hasta pronto! ¡Gracias! Adiós. ¡Adiós!